بسم الله الرحمن الرحیم
تعریف بی خوابی :
بی خوابی صفراوی ،سهر یا Insomnia غلبه صفرا بر مغز بود بنحویکه صاحب آن هرچند سعی برای خوابیدن می کند ، اما خوابش نمی برد. در اینصورت چنانچه بیداری به حد افراط برسد، روح را بخارج تحریک و از جمع در داخل و مسیل بمبدا مانع گردد.
بعضی افراد خیلی دیر و بسختی بخواب می روند عده ای دیگر بحال طبیعی بخواب می روند اما زود بیدار می شوند و تا صبح بیدار می مانند.
عدهای بی خوابی شدید دارند و ممکن است هفته ها یا ماه ها بخواب نروند یا خواب رفتن آنان بسیار کوتاه مدت باشد و همچنان بیدار بمانند.
بعبارت دیگر گاهی در خواب انسان اختلالی بوجود می آید که این اختلال یا در شروع خواب است و یا در ادامه آن.
سَهَر در لغت به معنی بیداری است و در اصطلاح اطبا بیداری بیش از حد طبیعی است به سبب امر اختیاری از اشتغال به امور خارجیه و یا غیر آن و یا به اسباب عرضی و مرضی، مانند غم ، ترس ، گریه یا فکر و سوء مزاج گرم یا خشک بی ماده و یا گرم خشک مادی صفراوی
این نوع بی خوابی پیشتاز همه انواع بی خوابی است.
* با شدت گرفتن ماده و علائم بی خوابی ، امکان دارد یک یا چند علل زیر در بروز این عارضه دخالت نمایند:
-یکی از علل مهم بی خوابی غلبه مزاج گرم و خشک با ماده یا غلبه سوء مزاج گرم و خشک ساذج صفراوی بر مغز بیمار است.
-اختلالات و ناراحتی های روحی و روانی مانند اضطراب و افسردگی ، از دیگر علل مهم بی خوابی است.
-تغییر ترشحات بعضی از هورمون های غدد داخلی یا تغییر ترکیبات اوره خون می توانند به بی خوابی منجر شود.
-* عوارض و اثرات احتمالی بی خوابی:
-چنانچه خشکی موجب گرمی روح و بی خوابی شود ، ممکن است وسواس و جنون حادث شود.
* علائم :
-پریدن در خواب-بروز بی خوابی-تشدید بیماری در شب هنگام-بروز تب روزانه-سنگینی پلک چشم-گودی اطراف چشم
-سوزش چشم-انتشار درد چشم تا قعر چشم-خشکی چشم-خشکی بینی-خشکی دهان-ورم و التهاب پلک-تیرگی ادرار
-نبض سست و ضعیف-زردی چهره و رخسار-ورم چهره-سبکی سر-ضعف دقت و ضعف تمرکز حواس-افزایش احساس تشنگی-گرمی سر و پیشانی-ناآرامی و غمگینی-وزوز گوش-سوزش پوست سر-زردی زبان-تلخی طعم دهان-گرمی پوست سر-کاهش وزن و لاغری-احساس گرگرفتگی و عدم تحمل گرما-مصرف مشروبات الکلی-استعمال سیگار و دخانیات
* مهمترین راه های درمان بی خوابی پس از مصرف گیاهان دارویی (herbal medicine) و رژیم غذایی برای کمک به درمان این بیماری عبارتست از؛
1- نوشیدن آب خنک بسیار مفید بوده و هنگامیکه تب رو به کاهش نهاد، با آب خنک فراوان و متواتر بعد از هضم غذا استحمام کنید.
2-پس از خروج از سونای بخار یا حمام آبسرد شیرین ، غذای اندک ،لطیف ،سبک و کم کالری بخورید.
3-استفاده از آبزن داروهای گیاهی مناسب اولاتر باشد، اما قبل از عرق کردن باید آنرا متوقف کنید.
4-دمنوش های مناسب میل نموده و پاکسازی به مسهل ، استفراع و حقنه نمائید.
5-با داروی مرطوب مخصوص، مغز را بخور داده و آنها را بو کنید.
6-سعی کنید قبل از ساعت 10 و نیم شب تا 4 و نیم بامداد بخوابید.
علاج تب روزانه ناشی از بی خوابی ، داروهای تناولی لازم ندارد و می توان آنرا با روش های زیر درمان نمود
a.در سکون و آرامش کامل قرار بگیرید.
b.کوشش کنید که بموقع بخوابید و تلافی بی خوابی را بکنید.
c.قبل از خواب مایعات سردی بخش و رطوبت زا بر سر بریزید.
d.با روغن های مرطوب سر و پهلو ها را ماساژ بدهید و با آبسرد پاشویه نمائید.
7-هنگام بیرون آمدن از منزل گوش خود را تمیز کرده تا گرد و غبار در گوش جمع نگردند
8-داروهای مخدر شناخته شده را بر گیجگاه خود بچسبانید.
9-تنقیه به مسهلات صفرا نموده و بعد از تنقیه جهت تعدیل مزاج ، از شراب الصالحین و غذا از رشکیه میل کنید.
10- پس از مصرف منضج ، مسهل و پاکسازی مغز با بخور و داروهای گیاهی عطسه آور، پشت هر گوش 10 عدد زالو انداخته ، 20 روز بعد بالای هر ابرو 5 عدد زالوی ریز و سپس روی هر دست 10 عدد زالو بیاندازید.
*دوره درمان؛
در مرحله اول (تدبیر) دوره مصرف داروی گیاهی مخصوص جهت افزایش قدرت ایمنی بدن در برابر بی خوابی ، بمدت 3 روز و در مرحله دوم برای درمان و نضج خلط ماده این بیماری حداقل مصرف آنها برای مدت 7 روز می باشد و تا رفع کامل سوء مزاج باید این مراحل را تکرار نمائید.
*کل دوره معالجه بی خوابی:
تا برطرف شدن عوارض کامل بی خوابی باید بطور کامل و مرتب داروهای گیاهی (Herbal Medicine) مربوطه مصرف شود.
* روش تشخیص مزاج بی خوابی:
اگر سونای بخار یا استحمام آبسرد شیرین درمان بی خوابی نکند علامت خطرناکی است و دلالت بر حدوث وسواس و جنون می کند.
* پرهیزات و راه های پیشگیری از بی خوابی در طب سنتی (Traditional Medicine ):
- مبتلایان به این بیماری باید از کلیه عوامل موجبه بی خوابی خصوصا علل مهم بی خوابی زا دوری نمایند.
- مصرف مشروبات الکلی ، دارو های ضد احتقان ، داروهای خواب آور شیمیایی بعلت داشتن الکل های مختلف یا مواد اعتیادآور دیگر، اکثرا ایجاد اعتیاد و گاهی ایجاد آلرژی یا حساسیت می کنند و اگر زنان باردار مصرف کنند یا سبب سقط جنین شده و یا جنین را ناقص الخلقه می کنند.
-داروهای مورد مصرف در شیمی درمانی سرطان ها ، داروهای ضد تشنج، داروهای شیمیائی کاهش وزن ابجاد بی خوابی می نمایند.
-از قطع مصرف ناگهانی داروهای آرام بخش و خواب آور بپرهیزید.
-مواد غذائی و نوشابه هائی که دارای تئین و کافئین می باشند. مانند کوکاکولا ، قهوه و چائی غلیظ از ظهر ببعد مضر می باشند.
- زیاده روی در خوردن غذاهای گرم و خشک مانند سیر ، فلفل و دارچین ، غذاهای سرخ کرده و چرب تولید صفرا نموده و خشکی مخصوصی در مراکز عصبی ایجاد می کند.
-خواب قبل از عبور غذا از دهانه معده موجب تمدد (ماندن فضولات در معده) ، نفخ و رویا های ترسناک می شود.
-مواد اعتیادآور موجود در دخانیات و سیگار مانند نیکوتین از طریق شش ها وارد خون می شوند و در تشدید بی خوابی موثر می باشند.
-از یبوست ، سوء هاضمه ، غم و غصه پرهیز کنید ، زیرا ورم ،باد و بخارهای مضر ایجاد می کند.
-از درد های عمومی، فکر زیاد ، حرکت ها و ورزش های سنگین یا تب شدید اجتناب ورزید.
-از خواب در روز حذر کرده و در طی روز کمی فعالیت جسمی انجام دهید.
-از برقراری رابطه جنسی و سکس کردن دوری کنید.
***درمان بی خوابی با هومیوپاتی
درمان بی خوابی با روش هومیوپاتی بهتر وموثرتر و بدون عوارض متعددداروهای طب رایج میباشد و مهمتر اینکه لازم نیست تا پایان عمر دارو مصرف کنید بلکه فقط برای یک دوره چند ماهه به مقدار کم مصرف میشود و بعد از این دوره مصرف فرد خواب طبیعی و لذت بخشی را تجربه خواهد کرد.
* منابع :
قانون ج 3 و ج 6 ، ذخیره خوارزمشاهی ج 1 و ج 2 و ج 3 ، خلاصة التجارب ، طب سنتی سینا، الأغراض الطبیة و المباحث العلائیة، ریاض الادویه ، قرابادین ، اکسیر اعظم ج1 ، خلاصة الحکمة ،کتب طبی انتزاعی ج1 ،دانشنامه طب اهل بیت علیهم السلام ، رایحه درمانی ، همیشه لاغر و سلامت باشید ، مجموعه پیک شفا ؛ ج 4 و ج 5 ، نسخه شفا ، دائرة المعارف گیاه درمانی ایران ، طب سنتی خسروی ، پزشکی سنتی و عامیانه مردم ایران با نگاه مردم شناخت
مرجع :بی خوابی
