به نام خدا
واریس چیست؟
۱-بیماری واریس چه نوع بیماری است؟
واریس درواقع اتساع سیاهرگها یا وریدها است.در بدن انسان ۳نوع رگ وجود دارد.سرخرگ یا شریان که خون را از قلب به نقاط مختلف بدن میبرند.سیاهرگ یا ورید که خون را از اعضا بدن بهسوی قلب برمیگردانند.مویرگها هم عروق بسیار کوچکی در محل اتصال سرخرگ و سیاهرگ هستند که در محل آنها به علت داشتن فقط یکلایه سلولی،تبادل مواد غذایی و اکسیژن صورت میگیرد.
در شکل ۱ این سه نوع رگ به نمایش گذاشتهشده است.
سیاهرگ مویرگ سرخرگ
شکل۱-در این شکل سرخرگ،مویرگ و سیاهرگ دیده میشود.درواقع سیستم عروقی بدن ،یک سیستم بسته میباشد .سرخرگ به مویرگ تبدیل میشود و مویرگ بعد از انجام تبادلات گازی و مواد غذایی به سیاهرگ تبدیل میشود.
۲-علل ایجاد بیماری واریس در افراد چیست؟ برای پاسخ به این سؤال اول به ساختمان سیاهرگها اشاره میکنیم.همانطور که در سمت راست شکل ۲میبینید در داخل سیاهرگها دریچههایی وجود دارند بنام دریچه لانهکبوتری که یکطرفه بوده و فقط به سمت قلب باز میشوند و خون را از نقاط مختلف بدن بالأخص پاها به سمت قلب میبرند.حال اگر این دریچهها خوب کار نکنند مثلاً به دنبال ایستادن طولانی کار این دریچهها مختل شده،خون در سیاهرگ میماند و بعد از مدتی متسع شده و کارایی دریچهها بدتر میشود.
سیاهرگ طبیعی سیاهرگ واریسی
شکل۲-در این شکل سیاهرگ طبیعی در سمت راست و سیاهرگ واریسی در سمت چپ نشان دادهشده است.به تفاوت شکل و کار دریچههای لانهکبوتری توجه کنید.
۳- این بیماری زمینه ارثی یا خانوادگی دارد؟
بله در بعضی از خانوادهها واریس بهطور شایعتری دیده میشود که میتواند به علت تغییرات جدار سیاهرگها باشد.
علل مختلفی در بروز واریس نقش دارند که به شایعترین آنها اشاره میکنیم.
۱-سن:هر چه سن بالاتر میرود،جدار سیاهرگ سفتتر میشود و از سویی دریچههای لانهکبوتری ضعیف شده و خوب کار نمیکنند لذا واریس ایجاد میشود.
۲- حاملگی:تغییرات هورمونی در دوران حاملگی،افزایش حجم داخل عروقی و از طرف دیگر جریان آهستهتر خون بالأخص در پاها باعث ایجاد و یا تشدید واریس در حاملگی میشود.
۳-جنس زن:زنها بالأخص در دوران حاملگی ونیز بعد از یائسگی در معرض واریس میباشند.
۴-ایستادنهای طولانیمدت
۵-چاقی
۴-بیشتر چه افرادی و در چه سنینی در معرض ابتلا به بیماری واریس هستند؟
بیشتر زنها،افرادی که طولانیمدت ایستاده یا نشسته در یک وضعیت خاص باشند،حاملگی،افزایش سن
۵-علائم بروز این بیماری در افراد چیست؟ بیشتر در چه ناحیهای از بدن مشاهده میشود؟
الف-در ابتدا ممکن است وریدهای واریس علامتی نداشته باشند و فقط بهصورت عروق سیاهرنگ،قرمز عنکبوتی شکل و یا طناب سیاهرنگی در محل مبتلا بالأخص پاها دیده شوند.شکل۳
شکل۳-از چپ به راست تغییراتی که در پای مبتلابه واریس وجود دارد دیده میشود.در شکل ۱ فقط خطوط باریک سیاهرنگ یا قرمزرنگ عنکبوتی دیده میشود.در شکل۲عروق متسع و پرپیچوخم میشوند.در مراحل بعدی پاها ورمکرده حتی زخم در اندام دیده میشود
ب-ممکنست خود واریس در فرد علامت ایجاد کند که شامل احساس سنگینی،سوزش،گرفتگی در پشت پا بوده.درد معمولاً بعد از ایستادن یا نشستن طولانی تشدید شده و بعد از دراز کردن پا و بالأخص بالا گرفتن پا بهتر میشود.
حتی ممکن است ورم پا یا زخم پا یا خارش در محل وریدهای واریسی ایجاد شود.
6- آیا این بیماری باعث ایجاد بیماریهای دیگر هم میشود؟
درواقع در این قسمت به عوارض واریس اشاره میکنیم.مهمترین عوارض واریس عبارتاند از:
الف-زخم و خونریزی :در محل واریس بخصوص در مناطق تحتفشار مانند قوزکها ممکن است زخم ایجاد شودودرمحل زخم گاه ممکن است خونریزی ایجاد شود.
ب- لخته:مهمترین وجدیترین عارضه واریس است که در صورت عدم درمان فوری میتواند منجر به آمبولی حاد ریه و حتی مرگ شود.لذا تمام بیماران واریس در صورت تورم یکطرفه و شدید پا جهت رد لخته وریدهای عمقی سریعاً باید به پزشک مراجعه کنند.
۳-نارسایی وریدی:یکی از عوارض شایع واریس است که به علت عدم تخلیه کافی خون از اندام تحتانی میتواند پاها دچار تورم و ورم مداوم بالأخص بعد از ایستادن یا نشستن طولانیمدت ایجاد شود.
7- راههای پیشگیری از بیماری واریس چیست؟
با انجام ورزش،کاهش وزن ،نپوشیدن لباسهای تنگ، بالا نگهداشتن پاها و خودداری از ایستادن یا نشستنهای طولانی میتوان از ایجاد واریس جلوگیری کرد.
اگر مجبور هستید طولانیمدت سر پا بایستید سعی کنید در محل راه بروید یا حداقل انقباض در عضلات پاها ایجاد کنید تا باعث جریان خون در اندام شود.یعنی بهطور مکرر وزن بدن روی یکپا قرارگرفته و با جابجا کردن پا باعث حرکت خون در عضلات پا شوید.