بسم الله الرحمن الرحیم

پیشگفتار

زالو شناسی یکی از شاخه های مهم جانور شناسی محسوب میشود که امروزه در علوم کلینیکی نیز جایگاه

ویژه ایی را به خود اختصاص داده است.امروزه در بسیاری از کشورهای جهان زالوها به عنوان جانورانی

مناسب جهت مبارزه با بیماری ها شناخته میشوند و در عین حال در علوم دامپزشکی نیز کاربرد فراوانی

دارند. در این کتاب سعی بر آن است که زالو ها از دیدگاه مختلف مورد توجه قرار گرفته و شناسایی بهتری

از آنها صورت پذیرد. زیست شناسی زالو از دیدگاه جنین شناسی، آناتومی، فیزیولوژی و در عین حال اصول

تکثیر و پرورش آن مورد ارزیابی قرار گیرد.

زالو درمانی(تاریخچه، کاربرد ها و محدودیت ها)

تاریخچه

سالیان درازی است که از طب سنتی در کنار طب پزشکی امروزی استفاده میشود و تا کنون موفقیت های

مناسبی در زمینه پیشگیری و درمان بیماری ها داشته است. یکی از درمان های سنتی که این روزها

طرفداران زیادی پیدا کرده زالو درمانی است. این روش درمانی ابتدا در مصر وجود داشت و پس از آن به

ایران و سپس به کشورهای اروپایی راه یافت. زالو ها از دوران قدیم به عنوان جانورانی با کاربرد درمانی مورد

استفاده قرار میگرفتند به طوری که در مصر باستان تصاویری از کاربرد زالو ها در درمان بیماری هایی نظیر

سر درد و هموروئید دیده میشود یکی از قدیمی ترین شیوه های پزشکی در زمان باستان در محدوده بین

النهرین تا یونان تجویز زالو درمانی جهت درمان بیماری های خونی بوده است به طوری که پزشکان یونانی

به عنوان نخستین دانشمندان شناخته میشوندکه در علم زالو درمانی تجربیات فراوانی دارند.

کاربرد زالو درمانی

هیرودو تراپی یا زالو درمانی در علم پزشکی قرن ها مورد استفاده قرار گرفته است. زالو ها در درمان بسیاری

از بیماری ها به ویژه زخم های مربوط به جنگ کاربرد داشتند. در حال حاضر میتوان از زالو برای درمان

آبسه ها،گلوکوم،ترومبوز و بسیاری از اختلالات وریدی استفاده کرد. در جراحی پلاستیکی برداشت قطعات

پوسیده زخم های ناشی از جراحی میتواند توسط زالو ها صورت گرفته و مشکلات گردش خون آنها برطرف

شود. در حین تغذیه، زالو ترکیبات ویژه ایی را در محل زخم ترشح میکنند که از جمله مهمترین آنها

هیرودین است این شیوه درمانی امروزه در هند کاربرد بسیار زیادی دارد.

استفاده از زالوی طبی برای درمان بسیاری از بیماری ها در ایران قدمتی چند صد ساله دارد که میتوان از

جمله آنها به موارد مکتب از ابوعلی سینا در کتاب قانون آمده است اشاره کرد؛ اما در بساری از موارد استفاده

نا صحیح از زالو و عدم رعایت موارد کلینیکی میتوانندعواقب ناگواری را به همراه داشته باشند به همین دلیل

در تحیقات بالینی و آزمایشگاهی فراوان اصول دقیق استفاده از زالوی طبی تبیین شده است.

بر اساس مجمع پژوهشگران از طب سنتی کاربرد زالو درمانی میتواند در درمان بسیاری از بیماری ها موثر

واقع شود.بر اساس این گزارش بزاق زالو حاوی آنزیم های فراوانی است که میتواند خواص درمانی متعددی

داشته باشد ین خواص هر کدام بر اساس خاصیت های بیولوژیکی و بیوشیمیایی آنزیم های مذکور شناخته

شده است از جمله مهمترین این خواص یتوان به موارد زیر اشاره کرد:

1. خاصیت بی حس کنندگی : این خاصیت باعث کاهش درد موضعی در موقیعیت نیش زالو میشود
2. که غالبا به دلیل وجود ماده هیرودین در بزاق زالو است.
3. خاصیت گشاد کنندگی: این وژگی به دلیل وجود هیستامین در بزاق زالو است.
4. خاصیت ضد انعقادی: این خاصیت به دلیل وجود آنزیم ها هیالورونیداز موجود در بزاق زالو است، این خاصیت موکولیتیک و آنتی بیوتیک قوی حتی در درمان گلوکوم نیز موثر است
5. خاصیت بازدارندگی تخریب پروتئینی: این وژگی به دلیل وجود سه پروتئین ویژه به اساس هیرودین BDELIN ، Eglin در بزاق زالو است. هیرودین مهار کننده است اختصاصی ترومبین بود که در روند تشکیل لخته خون موثر است.

دیدگاه حکیم جرجانی پیرامون زالو درمانی

جرجانی معتقد است بهترین زالو، زالوی موجود در آب های پاکیزه است و شکل او باید همانند دم موش باشد و شکم او سرخ و پشت او سبز و سرش کوچک باشد و او نیز معتقد است منعفت زالو بیشتر در بیماری های پوستی مانند ریش بلخی، قوبا، سعفه و … است. طریقه استعمال و موارد احتیاطی که جرجانی بر شمرده همان دیدگاه بوعلی سیناست که از تکرار آن صرف نظر میشود. نکته بارز افتراق دیدگاه جرجانی با تمام حکما درباره کاربرد زالو این جمله او در کتاب ذخیره است که میفرماید:نخست تن را به فصد و مسهل پاک باید کرد و سپس دیوچه(زالو) را فراز گذرانید تا منفعت او پدید آید.

ارتباط زالو ها با محیط

در این فصل چگونگی توزیع و فراوانی زالوها توسط عوامل محیطی مورد برسی قرار میگیرد. به استثنا زالو هایی که در زیست گاه آبی زندگی میکنند، زالوهای خاکی در موقیعیت مرطوب همانند جنگل  گرمسیری زندگی کرده و از حیوانات زمینی تغذیه میکنند. زالوهای دوزیست در مدتی از سال آب را ترک میکنند و در خاک و زیر سنگ ها زندگی کرده و از کرم ها یا حلزون ها تغذیه میکنند.

گروه باقی مانده، زالوهای آبزی حقیقی هستند و با ویژگی های فیریکی و شیمیایی آب همبستگی دارند.

شگفتی های زالو درمانی

هر زالو ۵ تا ۱۵ میلی لیتر خون میمکند(۱۰برابر حجم بدن خود ) در مدت ۱۵ تا ۶۰ دقیقه، پس از جدا شدن زالو خون ریزی ۲ تا ۱۰ ساعت طول میکشد.

زالو برای استعمال خارجی است به هیچ وجع نباید وارد بدن شود. وقتی زالو روی بدن قرار میگیرد، در وهله اول محیط را معاینه و بهترین محل مکیدن خون را پیدا میکند، بعد از بادکش کردن محل، دندان های مثلثی اش را بدن وارد میکند، پ از آن زالو به صورت کاملا هوشمندانه و اعجاب آور بر اساس محل مکش، میزان غلظت خون و نیز شناسایی نوع بیماری فرد، اقدام به تزریق آنزیم های مفید به درون بدن میکند.

زالو همچنین با تزریق هیدرودین باعث رقیق شدن خون و بی حس شدن بدن میشود تا احساس درد به میزان منتقل نشود.